Dr. Cansu Bilginer Kılıç | Protetik Diş Tedavisi Uzmanı / Diş Hekimi, Prosthodontist / Dentist

Çocuklarda diş sağlığı çok önemlidir. Anne ve babaların en büyük sorumluluklarından bir tanesi çocuklara doğru ağız bakımı konusunda alışkanlık kazandırmak olmalıdır. Bir çocuğun sağlıklı dişlere sahip olup olması ya da olmaması ebeveynlerin davranışlarına bağlıdır. Aile, sağlık eğitiminde büyük önem taşır. Ebeveynler, davranışları aracılığıyla çocuklarında sağlık bilincine geliştirebilirler.

Ebeveynler, çocukları kendi diş bakımı davranışlarıyla dişlerine özen göstermeleri için motive eder. Ebeveynlerin rol model işlevi vardır; çocuklar ebeveynlerini taklit eder. Ebeveynler, diş fırçalama gereçlerinin çocuklara uygun olmasını ve düzenli olarak yenilenmesini sağlar. Çocukların dişlerinin iyi bir şekilde gelişmesi için bol miktarda vitamin ve mineral içeren çeşitli bir tam gıda diyeti de önerilir, elbette çok miktarda şekerli gıda tüketiminden kaçınılmalıdır.

Çocuklar günde en az 3 kere dişlerini fırçalamadır. Belirli bir yaşa gelen çocuklar için diş ipi kullanılması uygun olacaktır. Diş ipi dişlerin arasında kalan yiyeceklerin temizlenmesi için ideal bir araçtır. Fakat burada dikkat edilmesi gereken nokta diş ipi kullanımı için çocuğun yeterli olup olmadığıdır. Bilinçsiz diş ipi kullanımı çocuklarda dişlere ve diş etlerine zarar verebilir. Bu nedenle Diş İpi dikkatli uygulanması gereken bir bakım aracıdır.

Firmalar çocukların ağız bakımı için özel olarak üretilmiş diş macunları ve ürünleri üretmektedir. Okula başlayamayan çocuklar için bu ürünlerin kullanımı uygun olacaktır. Okula başladıktan sonra çocuklara normal diş macunu ile dişlerini fırçalamaları konusunda destek vermelisiniz. Sizinle beraber aynı diş macununu kullanmak çocukların hoşuna gidecektir.

Çocuklarda Diş Hastalıkları Nelerdir?

Çocuklarda en sık görülen diş hastalıklarının başında diş çürükleri gelmektedir. Ayrıca Diş eti iltihapları ve dişlerin içeri doğru oyulması gibi hastalıklarda sıkça görülür. Çocuklar çok fazla yediklerine dikkat etmedikleri için dişleri hassas ve korumasızdır. Çocuklar Rafine ve paketli yiyecek ve içeceklerin tüketimine karşı korunaksızdır. Bu tarz ürünler diş sağlığı için büyük risk içerir. Dişleri hızlıca çürüten bu besinleri mümkün olduğunca çocuklardan uzak tutmak gereklidir. Eğer bu mümkün olmuyorsa günde en az 3 kere diş fırçalama konusunda çocukları yönlendirmek büyük önem taşır.

Diş çürüğü, mineye saldıran ve dişte deliklere neden olan asitlerden kaynaklanır. Bu asitler esas olarak ağızdaki bakteriler şekeri sindirdiğinde oluşur. Ancak diğer artıklar (örneğin nişasta) da dişlerin arasına sıkışabilir ve bakteriler tarafından kullanılabilir.

Ek olarak şeker, bakteriler arasında bağlayıcı bir madde görevi gören yapışkan bir madde haline gelebilir. Bakterilerin kendilerini dişlere bağlamasına izin verirler; yemek artıkları ve tükürük bileşenleriyle birlikte plak oluşturur.

Ailede, ebeveynler dişlerini nasıl düzgün bir şekilde fırçalayacaklarını gösterebilirler. Bunu yaparken, ebeveynler olarak çocukları için en önemli rol modelleri olduklarını unutmamalıdırlar.

Çocukların yanında düzenli ve iyice fırçalarlarsa uygun davranışı benimserler. Diş fırçalamanın gün içinde belirli bir yeri olmalı (sabah kahvaltıdan sonra, akşam yatmadan önce), bu yüzden alışkanlık haline getirilmelidir. Çocuklar bu alışkanlığı erken yaşta edinirlerse, yaşamları boyunca uygulama eğiliminde olacaklardır. Bu nedenle, çocukların dişlerinin sorumluluğunu üstlenmeleri ve kapsamlı bakımları büyük önem taşımaktadır.

Çocuklar Dişlerini Nasıl Fırçalar?

İlk olarak, diş fırçası dişlere paralel yönlendirilerek azı dişlerinin çiğneme yüzeyleri kuvvetlice fırçalanır. Daha sonra arka dişlerden başlayarak dişlerin tüm dış yüzeyleri küçük dairesel hareketlerle fırçalanır. Hem diş etleri hem de dişler fırçalanır (diş fırçası çok sert veya çok bastırılmamalıdır). Diş etlerine masaj yapılmalı, özellikle diş kenarlarına dikkat edilmelidir. Diş fırçası, kesici dişlerin arkasını temizlemek için dikey olarak tutulur. Dişlerinizi fırçalamak en az iki dakika sürmelidir.

Kullanılan diş fırçası çocuklara uygun, yani kalın, açılı bir tutamağa ve küçük, kısa bir kıl alanına sahip olmalıdır. Kıllar çok sayıda tutam halinde ve elastik, yoğun ve uçları yuvarlak olmalıdır. Kullanımdan sonra diş fırçası iyice durulanmalı, lavabonun kenarına vurulmalı ve kolayca kuruması için saklanmalıdır. 

Kurutma, bakterilerin üreme alanını ortadan kaldırır. Diş fırçaları yaklaşık üç ay sonra yenileriyle değiştirilmelidir. Çocuklar kontrol altında yani tamamen tükürebilecek duruma gelene kadar maksimum 500 ppm florürlü ve bezelye büyüklüğünden fazla olmayan çocuk diş macunu kullanmalıdır. Okula başladıklarında yetişkin diş macununa geçiş yapılabilmektedir.

Ayrıca diş macununu tükürme alıştırması da yapmalısınız.

Diş macunundaki florür içeriğinin diş minesinin remineralizasyonunu hızlandırabilmesi için sadece bir kez az miktarda suyla durulanmalıdır. Son olarak, çocuklar aynada temiz dişlerine bakmalıdır. 

Yaşlara Göre Çocuklar Dişlerini Ne Kadar Fırçalamalı?

İki yaşına geldiklerinde günde iki kez fırçalamaları gerekir. Çocukların dişleri, çürüklerin daha kolay saldırabileceği hassas bir mineye sahiptir. Çocuğu düzenli diş bakımına alıştırmak önemlidir. Rol model işlevinize dikkat edin! Diş fırçalamanın gün içinde belirli bir yeri olmalıdır (sabah kahvaltıdan sonra, akşam yatmadan önce). Sonuç olarak, çocuklar dişlerinin sorumluluğunu kendileri almayı öğrenmelidir.

Bu yaştan itibaren çocuklar dişlerini kendileri fırçalamaya başlayabilirler; Bununla birlikte, ebeveynler onu daha sonra temizlemelidir, çünkü etkili bir kendi kendini temizleme ancak altı yaş civarında beklenebilir. Diş hekimine ilk ziyaret 2-3 yaş civarında yapılmalıdır.

Çocuğunuz okula başladığında kendi dişlerini sistematik olarak fırçalayabilecektir. Özellikle 1. daimi azı dişleri, dişlerin sürmesi sırasında tüm dişlerin yanı sıra çiğneme yüzeylerindeki oluklar nedeniyle çürük riski altındadır. Yeni başlayan diş hasarını zamanında tedavi edebilmek için diş hekimini yılda iki kez ziyaret etmeniz önerilir.

Çocuklarda Ağız ve Diş Bakımı Nasıl Olmalıdır konulu yazımızın sonuna geliyoruz. Bu yazımızda çocukların genel sağlıklarını da temelden etkileyen ağız ve diş sağlığı hakkında bilgiler paylaştık.